Objawy tętniaka aorty brzusznej

Objawy tętniaka aorty brzusznej nie zawsze dają o sobie znać. Stosunkowo często pacjenci z tym schorzeniem dowiadują się o jego istnieniu przypadkowo. Aorta jest największym naczyniem w ludzkim organizmie. Odpowiada za rozprowadzania utlenionej krwi po całym ciele człowieka. Jednocześnie dzieli się na mniejsze tętnice.

Jakie są objawy tętniaka aorty brzusznej? Którzy pacjenci są najbardziej narażeni? Jak przebiega leczenie i jakie badania należy wykonać? Jakie są rokowania? O tym można przeczytać poniżej!

Czym jest tętniak aorty brzusznej?

Ściany aorty brzusznej mają trzy warstwy. Kiedy dochodzi do stałego i odcinkowego poszerzenia światła aorty, to warstwy ściany zwiększają swoją średnicę o ponad 50% (powyżej 3 cm). Tym samym osłabiają się. Niepodjęcie leczenia będzie najprawdopodobniej skutkować ciągłym poszerzaniem aorty. W ostateczności jej pęknięciem. Taki stan bezpośrednio zagraża życiu pacjentów. Aorta swój bieg rozpoczyna od serca. Następnie trafia do jamy brzusznej i dzieli się na dwie arterie biodrowe biegnące w dół nóg. Tętniak aorty najczęściej pojawia się pod nerkami.

Którzy pacjenci są w grupie ryzyka wystąpienia choroby?

Tętniak aorty brzusznej to choroba, która w Polsce diagnozowana jest stosunkowo rzadko. Szacunkowo jest to schorzenie dotykające 60 pacjentów na 100 tysięcy. Na zachorowanie najbardziej narażeni są mężczyźni powyżej 75 roku życia, ale nie tylko.

W przedziale wiekowym między 60 a 65 rokiem życia tętniak aorty występuje u 3% mężczyzn, a między 65 a 74 rokiem życia u 6%. Jednak nie tylko wiek ma znaczenie w przypadku tej choroby.

Ryzyko występowania zwiększa się, jeśli u pacjenta zdiagnozowano tętniaka w innym miejscu lub w rodzinie są osoby, które się z nim zmagały. W zagrożonej grupie znajdują się też osoby palące obecnie lub wcześniej. Poza tym istnieje szereg chorób, którym może towarzyszyć tętniak aorty.

Należą do nich:

• Miażdżyca.
• Choroba niedokrwienna serca.
• Nadciśnienie tętnicze.
• Przebyty udar.
• Wysoki poziom cholesterolu we krwi.
• Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP).
• Choroby zapalne aorty np.  choroba Takayasu lub zapalenie w przebiegu chorób układowych.

Jakie są objawy tętniaka aorty brzusznej?

Jak wspomniano we wstępie, objawy tętniaka aorty brzusznej bardzo często nie dają o sobie znać. Występowanie choroby diagnozowane jest z reguły podczas okresowego badania. Natomiast gdy u pacjentów występują objawy charakterystyczne dla tętniaka aorty brzusznej, to niestety choroba jest na wysokim poziomie zaawansowania. Jest to spowodowane długotrwałym przebiegiem krwi przez uszkodzoną aortę, co prowadzi do wytwarzania się skrzeplin.

Po urwaniu się niektórych fragmentów będą się tworzyć zatory w tętnicach obwodowych. Jest to sytuacja zagrażająca zdrowiu pacjentów, ponieważ może skutkować zawałem nerek, udarem mózgu, niedokrwieniem jelit lub kończyn dolnych. Z czasem tętniak aorty może zwiększać swoją średnicę i ostatecznie pęknąć, co może doprowadzić nawet do śmierci pacjentów. Niekiedy pojawiają się objawy tętniaka aorty brzusznej takie jak:

• Nieprzerwany ból w dole pleców.
• Nieprzemijający ból brzucha.
• Pulsowanie brzucha przypominające bicie serca.

Jakie są objawy pęknięcia tętniaka aorty brzusznej?

Jeżeli tętniak aorty brzusznej nie został zdiagnozowany podczas innego badania, to istnieje dość duże ryzyko, że u pacjentów mogą pojawić się objawy jego pęknięcia. Są one dość specyficzne i początkowo mogą być kojarzone z inną chorobą lub zwykłym osłabieniem organizmu. Dlatego nie powinno się ich lekceważyć i w razie wystąpienia natychmiast skonsultować się z lekarzem. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów po 75 roku życia. Objawy, które mogą się pojawić to:

• Przyspieszone bicie serca.
• Duszność.
• Omdlenie.
• Zawroty głowy.
• Silny ból brzucha pojawiający się nagle.
• Silny i nagły ból w dole pleców.
• Lepka, blada i spocona skóra.

W jaki sposób można wykryć tętniaka aorty brzusznej?

Skoro znane są już objawy tętniaka aorty, warto również dowiedzieć się, w jaki sposób wykrywa się go u pacjentów. W związku z większym ryzykiem występowania u mężczyzn powyżej 65 roku życia i starszych, wykonuje się badanie ultrasonograficzne, jeśli występują u nich przynajmniej trzy z czterech czynników. Mianowicie:

• Palenie tytoniu.
• Choroba wieńcowa.
• Nadciśnienie tętnicze.
• Hieperlipidemia.

Jak przebiega leczenie tętniaka aorty brzusznej?

Jedynym skutecznym sposobem na leczenie tętniaka aorty brzusznej jest jego operacyjne usunięcie. Jednak nie wszyscy pacjenci kwalifikują się do wykonania zabiegu, ponieważ wiele zależy od wielkości tętniaka. Jeżeli ma średnicę mniejszą niż 4 cm, to nie trzeba go usuwać, bo ryzyko, że pęknie, jest niewielkie. W przypadku tętniaków aorty brzusznej o średnicy większej niż 5,5 cm operacja jest niezbędna. 

Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia tętniaka aorty brzusznej?

Pacjenci znajdujący się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na tętniaka aorty brzusznej przede wszystkim powinni zadbać o swoje zdrowie. Z jadłospisu należy wyeliminować posiłki bogate w tłuszcze i przejść na zbilansowaną dietę.

Drugim krokiem jest rzucenie palenia oraz zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu.

Ryzyko wystąpienia tętniaka aorty brzusznej można zmniejszyć również poprzez utrzymywanie prawidłowej masy ciała i regularną aktywność fizyczną.

Co ważne w przypadku obecności chorób zwiększających ryzyko zachorowania lekarz rodzinny powinien wdrożyć odpowiednie leczenie. Zresztą zalecane jest diagnozowanie, badanie i leczenie wszystkich chorób mogących mieć wpływ na pojawienie się tętniaka aorty brzusznej.